Spis treści
- • Co to jest prawo autorskie majątkowe?
- • Znak towarowy i prawo autorskie
- • Prawo autorskie w umowie o dzieło
- • Co jeśli nie posiadasz pełni praw do znaku towarowego?
- • Grafik może unieważnić Twój znka towarowy!
- • Uzyskałeś zgodę na zastrzeżenie swojego logo?
- • Jak zabezpieczyć swoje prawa do logo?
- • Autorskie prawa osobiste
- • Ograniczenie wykonywania autorskich praw osobistych
- • Umowa o przeniesienie praw autorskich do logo
- • Znak towarowy i prawa autorskie. Zabezpiecz się umową!
- • Czy logo Twojej firmy jest plagiatem?
Co to jest autorskie prawo majątkowe?
Wyjaśnię Ci to na prostym przykładzie.
Malarz, który stworzył obraz posiada do niego:
- prawa autorskie osobiste – może więc np. oznaczyć go swoim nazwiskiem;
- prawa autorskie majątkowe – może go używać na różnych polach eksploatacji.
Malarz, który sprzedał obraz nadal będzie mógł powiedzieć, że jest jego autorem. Prawa autorskie osobiste są bowiem niezbywalne. Nie da się więc przenieść praw do bycia autorem danego dzieła.
Wraz ze sprzedażą obrazu nie przechodzą na nabywcę również prawa autorskie majątkowe. Kupujący otrzymuje jedynie egzemplarz utworu. Jak za chwile przeczytasz, aby wejść w posiadanie tych praw potrzeba czegoś więcej – pisemnej umowy.
Problem ghostwritingu:
Ghostwriter (pisarz-widmo) – to osoba, często dziennikarz, która pisze np. książkę, pod którą podpisuje się za jego zgodą ktoś innym. Taka praktyka jest popularna wśród polityków. Tylko, że przypisywanie sobie cudzego autorstwa (nawet za zgodną twórcy) łamie prawa autorskie osobiste.
Znak towarowy i prawo autorskie
Jeżeli chodzi o znak towarowy i prawo autorskie, to sytuacja jest bardziej skomplikowana.
Często firmy zlecają agencjom marketingowym wykonanie firmowego logo. Abyś miał pełne prawa do efektów ich pracy nie wystarczy, że opłacisz fakturę.
Co więcej, zapis na fakturze, że obejmuje ona przeniesienie praw autorskich – jest nieważny.
Te prawa przechodzą na nabywcę tylko w następstwie podpisania umowy o przeniesienie autorskich praw majątkowych do np. identyfikacji wizualnej.
Poza tym ciekawie wygląda kwestia praw autorskich do samej nazwy firmy.
Dalsza część artykułu pod formularzem.
Prawa autorskie w umowie o dzieło
Ewentualnie umowa o dzieło powinna zawierać rozbudowany fragment regulujący kwestię praw autorskich. Jeżeli takich zapisów brakuje, to kupujesz „odbitkę”, a „negatyw” pozostaje u twórcy. Twórca nadal posiada:
“… wyłączne prawo do korzystania z utworu i rozporządzania nim na
wszystkich polach eksploatacji oraz do wynagrodzenia za korzystanie z utworu”
I czasami graficy świadomie milczą na temat praw autorskich. Jeżeli klient poruszy ten temat po czasie, jest to dla nich okazja do dodatkowego zarobku. Zgadzają się na podpisanie umowy, ale za stosowną dopłatą.
Co jeśli nie posiadasz pełni praw do znaku firmowego?
Najlepiej pokazuje to historia mojego klienta. Przedsiębiorca zlecił agencji marketingowej zaprojektowanie etykiet do swoich produktów. Wyszły naprawdę świetne, więc umieścił je na swoim produkcie i rozpoczął sprzedaż. Jakież było jego zdziwienie, kiedy po pół roku na rynku weszła konkurencja z podobnymi etykietami.
Dość szybko znalazłem odpowiedź na to pytanie jak do tego doszło.
Klient nie podpisał umowy o przekazanie autorskich praw majątkowych. Grafik przy podobnym zleceniu wiele się nie zastanawiał. Delikatnie zmienił projekt stworzonych już etykiet i sprzedał praktycznie to samo jeszcze raz. I miał do tego pełne prawo.
Złamał co najwyżej międzyludzkie zasady moralne.
Jeżeli nie posiadasz praw do logo to jak możesz ścigać kogokolwiek za ich naruszenie?
Grafik może unieważnić Twój zarejestrowany znak towarowy
To nie żart, ale bardzo realne zagrożenie.
Po zgłoszeniu znaku towarowego do Urzędu Patentowego, ekspert sprawdza jedynie czy nie występują bezwzględne przeszkody do udzielenia ochrony. Np. czy nie ubiegasz się o wyłączność na określenie opisowe.
Ekspert nie sprawdza (bo zresztą nie ma jak) czy posiadasz prawa autorskie do logo lub masz zgodę na rejestrację znaku od twórcy. A prawo mówi wyraźnie, że:
„nie rejestruje się znaków naruszających prawa osobiste i majątkowe osób trzecich”
Uzyskałeś zgodę na zastrzeżenie swojego logo?
Jeżeli będziesz miał konflikt z twórcą logo, ten może unieważnić Twój znak towarowy. W sporze grafik może podnieść, że przecież nigdy nie udzielił Ci zgody na jego rejestrację. Wiesz jaka powinna być wtedy Twoja linia obrony?
Powinieneś przedłożyć umowę, z której wynika, że twórca przeniósł prawa autorskie majątkowe do logo na Ciebie. Nie musisz się więc pytać go o zgodę. Jeżeli takiej umowy nie masz, sprawę najpewniej przegrasz.
Niestety wiele firm od lat działa na rynku z nieuregulowaną kwestią praw autorskich do firmowego logo. Tę sytuację porównałbym do cykającej bomby.
Nie wiadomo kiedy wybuchnie.
Mam nadzieję, że teraz rozumiesz dlaczego ta umowa jest taka ważna.
W jaki sposób zabezpieczyć swoje prawa?
Umowa z grafikiem na stworzenie logo to jedna sprawa. Drugą jest podpisanie osobnej umowy o przekazaniu Tobie autorskich praw majątkowych do efektów jego pracy.
Zdecydowana większość grafików bez problemu zgodzi się na takie warunki.
Dobrze uzgodnić wszystko przed wykonaniem zlecenia, aby uniknąć nieporozumień.
Niewykluczone, że grafik za podpisanie takiej umowy będzie oczekiwał od Ciebie dodatkowego honorarium.
Jest i coś jeszcze… autorskie prawa osobiste
Tak jak pisałem, autorskie prawa osobiste nie podlegają zrzeczeniu się ani zbyciu.
Każdy z nas chyba się zgodzi, że w oznaczeniu autorstwa obrazu nie ma nic złego. W rozumieniu jednak prawa autorskiego w ramach praw osobistych znajduje się m.in. prawo do:
- oznaczania utworu swoim imieniem i nazwiskiem;
- nienaruszalności treści i formy utworu;
- nadzoru nad sposobem korzystania z utworu.
Twórca może zażądać informacji o swoim autorstwie za każdym razem kiedy logo będzie wykorzystywane. Wyobrażasz to sobie? Każda ulotka, papier firmowy czy oklejony samochód będzie musiał posiadać wyraźne oznaczeni autora. Nie mówiąc już o tym, że może się on nie zgodzić nad sposobem korzystania z utworu.
Jak widzisz twórca może zacząć sprawiać wiele problemów.
Ograniczenie wykonywania autorskich praw osobistych
Aby do tego nie dopuścić, warto zawczasu podpisać z nim umowę o:
- nie wykonywaniu autorskich praw osobistych w stosunku do danego dzieła lub o
- przekazanie wykonywania autorskich praw osobistych nabywcy
A to wszystko pod groźbą kary umownej w wysokości „XXX” zł.
Taka konstrukcja co prawda nie pozbawi twórcy praw o których piszę powyżej, ale sprawi, że będziemy mogli żądać od niego zapłaty kary umownej. Może go to zniechęcić do uprzykrzania nam życia.
Umowa o przeniesienie praw autorskich – podcast
Nie masz czasu czytać? Dla Twojej wygody przygotowałem podcast, w którym opowiadam tym co powinno znaleźć się w umowie o przeniesienie autorskich praw majątkowych. Odtwarzając go na swoim telefonie możesz słuchać tej audycji gdziekolwiek jesteś.
To świetne rozwiązanie dla osób, które cierpią na deficyt czasu.
>> Pobierz odcinek
>> Odsłuchaj na: Apple Podcast | Spotify | Google Podcast | YouTube
Znak towarowy i prawo autorskie.
Zabezpiecz się dobrą umową z grafikiem
Pamiętaj – umowy są na czas wojny. Jeżeli nie ma takiej potrzeby, latami leżą w szufladzie lub segregatorze. Kiedy jednak są potrzebne potrafią uratować masę nerwów i pieniędzy.
Graficy nie są prawnikami. Niby to truizm, ale ciągle zaskakuje mnie jak wiele firm bezrefleksyjnie podpisuje umowy przygotowane przez grafików. Każdy błąd w takiej umowie, nieokreślenie ważnych kwestii… działa na korzyść grafika.
Uprawnienia, które nie znajdą się w takiej umowie, pozostają przy twórcy. Jakie widzę rozwiązanie? Mogę przygotować dla Ciebie umowę, niczym garnitur szyty na miarę. Umowę, która w pełni zabezpieczy Twoje interesy.
Co więcej, z takiej umowy będziesz mógł korzystać latami w zakresie przenoszenia praw do efektów pracy różnych grafików.
Znak towarowy i prawo autorskie.
Czy logo Twojej firmy jest plagiatem?
Wybierając nazwę i logo dla swojej firmy wiele osób zastanawia się jak sprawdzić czy nie doszło przypadkiem do plagiatu. Jeżeli chodzi o zarejestrowane znaki towarowe, to powinieneś zrobić tzw. analizę prawną marki.
Ocenia podobieństwa znaków towarowych nie jest prosta więc warto skorzystać z pomocy rzecznika patentowego.
Dużo bardziej problematyczne jest takie badanie na gruncie prawa autorskiego. Wszystko szczegółowo tłumaczę w poniższym nagraniu.
Zobacz również:
- Badanie znaku towarowego płatne vs. darmowe
- Jakie są rodzaje znaków towarowych?
- Wymyśliłem nazwę firmy. Czy mam do niej prawa autorskie?
- Jak chronić nazwę firmy? 5 mitów, które mogą zniszczyć Twoją firmę!
- Czy trolle od znaków towarowych działają w Polsce?
- Program Współpraca w Ochronie Praw a podróbki na Allegro
- 32 powody dlaczego warto chronić markę firmy jako znak towarowy
- Kto może zarejestrować markę na Amazonie?
FAQ
Wymyśliłem nazwę firmy. Czy teraz chroni mnie prawo autorskie?
Nie ❌. Okazuje się, że nie ma znaczenia kto daną nazwę wymyślił, bo prawo autorskie i tak jej nie chroni. Aby można było uznać dane dzieło za utwór musi mieć ono indywidualny charakter. Kreska, dźwięk czy pojedyncze słowo to zbyt drobna forma, aby była godna takiej ochrony.
Potwierdzają to wyroki polskich sądów, które uznały, że prawo autorskie nie chroni nazw:
👉 Alibabki,
👉 Polak Potrafi,
👉 Kombii,
👉 Jogi.
Co więc zrobić, aby uzyskać prawa do marki? Najpewniejszym sposobem jest zastrzeżenie nazwy w formie znaku towarowego ✅.
Po przejściu całej procedury przed Urzędem Patentowym otrzymasz świadectwo ochronne. Ma ono podobną moc prawną jak akt notarialny. Potwierdza bowiem, że tylko Tobie przysługuje monopol na używanie danej nazwy czy logo.
Czy opłacenie faktury grafikowi przenosi prawa autorskie do logo?
Nie ❌. To szkodliwy, ale bardzo popularny mit. Przedsiębiorcy zakładają, że wystarczy się uczciwie rozliczyć z twórcą, a stają się właścicielami logo. Przepisy są tutaj jednoznaczne. To następuje dopiero po podpisaniu umowy przenoszącej prawa autorskie 👈.
Nasze doświadczenie pokazuje, że około 50% firm nie dopełniło tych formalności. Wiele przez to ryzykują. Grafik może:
🔴 Zakazać im używania firmowego logo, albo zażądać za to opłaty okresowej.
🔴 Sprzedać prawa autorskie do logo Twojej konkurencji.
🔴 Stworzyć bliźniaczo podobne logo innej firmie.
🔴 Unieważnić Twój zarejestrowany znak towarowy.
Na szczęście nawet po latach możesz nadrobić to niedopatrzenie. Zleć przygotowanie umowy rzecznikowi patentowemu ✅ i daj ją do podpisania twórcy. Pamiętaj, że umowy są na czas wojny. Mając taką umowę gwarantujesz swojej firmie bezpieczeństwo.
Jestem właśnie w trakcie opracowywania wizji swojej wielkiej firmy, która zmieni świat! Panie Mikołaju, spada Pan mi jak grom z jasnego nieba. Jestem w trakcie tworzenia wizji loga i nazwy firmy. Nie zdawałem sobie sprawy, że prawa do loga w większości przypadków ma grafik. Teraz mogę się zabezpieczyć na przyszłość 🙂 W tym miejscu chciałbym zadać nurtujące mnie pytanie, a mianowicie Czy są jeszcze jakieś „kruczki” związane z nazwą firmy? (Jeśli chodzi o logo to już wiem, że należy mieć prawa do własnego logo) Czy do nazwy własnej firmy również muszę mieć prawa?
No to życzę, aby ta firma faktycznie zmieniła świat 🙂 Byle na lepsze.
„Czy są jeszcze jakieś “kruczki” związane z nazwą firmy?”
Może nie nazwałbym tego kruczkami prawnymi. Tak wygląda prawo i o pewnych rzeczach dla własnego dobra wiedzieć trzeba. Co do problemów jakie mogą się pojawić to powiem o tym na czym znam się najlepiej – o znakach towarowych. Może się zdarzyć tak, że grafik przygotuje logo, Pan wykorzystując rady z mojego wpisu zadba o prawa autorskie. Mimo wszystko za jakiś czas dostanie Pan pismo wzywające do zmiany nazwy firmy. W czym tkwi problem? Mało kto wymyślając nazwę sprawdza czy nie została ona już zastrzeżona w Urzędzie Patentowym. A dla nazw np. anglojęzycznych kolizją mogą być znaki np. z UE. Pisałem o tym szerzej TUTAJ a także we wpisie o radach dla małej firmy.
Nie ma obowiązku zastrzegania nazwy, ale rozsądnie przed wejściem w konkretne słowo/ słowa sprawdzić czy nikt nas nie ubiegł.
Pozdrawiam