Zdjęcia i opisy produktów od producenta. Czy możesz je wykorzystywać w swoim sklepie internetowym?

• Sprawdź ceny minimalne za usługi rzecznika patentowego

Historia z życia wzięta

Do stworzenia dzisiejszego wpisu zainspirowała mnie historia mojego klienta. Przytoczę ją tutaj w całości, bo mam wrażenie, że wiele osób postępuje podobnie.

Przedsiębiorca prowadził sklep internetowy (przykładowo) z zabawkami.

Towarów miał całe setki. Legalnie kupował je po cenach hurtowych. Z tego powodu był przekonany, że do ich promocji może wykorzystać zdjęcia i opisy z oficjalnej strony producenta. Niewątpliwie było to działanie bardzo wygodne. Oszczędziło mu wiele czasu i nie oszukujmy się pieniędzy. Nie musiał inwestować w stworzenie całej masy materiałów.

Po kilku miesiącach dostał jednak pismo z kancelarii prawnej.

Zarzucano mu:

– czyny nieuczciwej konkurencji,
– naruszenie praw autorskich do zdjęć i opisów oraz
– naruszenie praw ochronnych do znaków towarowych

To był dla niego prawdziwy szok.

Nie wchodząc w szczegóły, czy faktycznie wszystkie zarzuty były uzasadnione – jedno było pewne. Do promocji swoich towarów przedsiębiorca zdecydował się wykorzystać zdjęcia i opisy produktów, których nie był autorem.

Zrób sobie teraz szybki rachunek sumienia i odpowiedz czy Ty nie robisz podobnie.

Mam bowiem wrażenie, że to dość powszechna praktyka.

Dlaczego producent miałby robić Ci problemy?

Być może myślisz, że producent powinien być Ci wdzięczny.

W końcu kupujesz jego produkty aby sprzedawać je dalej. Pamiętaj jednak, że producent może mieć własną politykę w tym zakresie. Duże firmy, które działają na skalę międzynarodową często prowadzą sprzedaż poprzez oficjalnych dystrybutorów.

Wiąże się to również z określoną polityką cenową.

Ten sam towar ma różną cenę w zależności od kraju.

Jeszcze kilka lat temu w Anglii można było dużo taniej niż w Polsce kupić elektronikę. Firmy sprowadzające ją do Polski uderzały więc w interesy tutejszego dystrybutora. Choć na rynek wprowadzały tańszy sprzęt, oficjalny dystrybutor niewiele mógł zrobić. Tego typu działanie jest bowiem legalne.

Musisz natomiast uważać na to jak oznaczasz wprowadzany na rynek towar. Jeżeli popełnisz jeden z poniższych błędów złamiesz prawo. W takiej sytuacji producent lub jego oficjalny dystrybutor może dobrać Ci się do skóry.

1) Prawa autorskie do zdjęć i opisów produktów

Przy okazji mówienia o prawie autorskim w pierwszej kolejności musisz się zastanowić czy masz do czynienia z utworem w myśl prawa autorskiego. Art. 1 tejże ustawy mówi:

Przedmiotem prawa autorskiego jest każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia (utwór).

Nie każde zdjęcie czy opis produktu jest chronione prawem autorskim. Jedynie takie, w którym niejako odbija się: „przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze”

Podam Ci prosty przykład.

W 2015 r. poleciałem z przyjaciółmi do Hongkongu. Będąc nocą w zatoce Wiktorii zrobiłem przepiękne zdjęcie panoramy miasta:

Czy przysługują mi do zdjęcia prawa autorskie?

Moim zdaniem nie.

Tego wieczoru tysiące innych turystów zrobiło praktycznie identyczne zdjęcia. Staliśmy w tym samym miejscu. Jedyne co musieliśmy zrobić to wyciągnąć aparat/ telefon i nacisnąć przycisk. Nasza działalność twórcza nie miała indywidualnego charakteru.

Co innego gdybym to zdjęcie później 10 godzin edytował.

Jeżeli chcesz wykorzystać zdjęcia i opisy produktów od producenta oceń czy masz do czynienia z utworami. Jeżeli tak, to komuś przysługują do nich prawa autorskie. Nie możesz bez jego zgody publikować tych materiałów w swoim sklepie internetowym.

Pamiętaj, co mówi art. 17 ustawy o pr. autorskim:

Jeżeli ustawa nie stanowi inaczej, twórcy przysługuje wyłączne prawo do korzystania z utworu i rozporządzania nim na wszystkich polach eksploatacji oraz do wynagrodzenia za korzystanie z utworu.

a) Zdjęcia produktów od producenta

Profesjonalne zdjęcia produktów od producenta wykonywane są w studio. Fotograf używa w tym celu wysokiej klasy sprzętu, ustawia oświetlenie. Na końcu godzinami edytuje wszystko w programie graficznym. Końcowy efekt jego pracy to z pewnością utwór w świetle prawa autorskiego. Producent, który zamówił taką sesję musiał za nią zapłacić. Jeżeli podpisał z fotografem umowę o przekazaniu autorskich praw majątkowych do zdjęć to jedynie on może nimi dysponować.

b) Opisy produktów od producenta

Opisy produktów również mogą być chronione prawem autorskim. Wszystko oczywiście zależy od konkretnego przypadku. Pamiętaj jednak to co powiedział Sąd Najwyższy w wyroku z 20.01.2006 r. (I CK 281/05).

Utworem w rozumieniu art. 1 PrAut może być kombinacja wykorzystująca dane powszechnie dostępne, pod warunkiem że ich wybór, segregacja i sposób przedstawienia ma znamiona oryginalności.

W kontekście powyższego może się okazać, że umieszczenie w swoim sklepie/ aukcji internetowej długiego opisu produktu od producenta jest nielegalne.

Choć dane techniczne dot. np. kamery są powszechnie dostępne, to już ich zebranie w całość, poszeregowanie i przedstawienie w formie tabelki może być objęte pr. autorskim.

Producenci często opisują swoje produkty barwnym językiem, który działa na nasze emocje np:

The Power of Imaging Aparaty Sony α i Cyber-shot TM łączą precyzję, styl i wygodę użycia w każdym miejscu i każdych okolicznościach. Pozwalają uwiecznić ulotne chwile we własnym, niepowtarzalnym stylu.

To oczywiście przykład pierwszy z brzegu. Pamiętaj jednak, że opisy uchwycone w podobnym tonie najpewniej również są chronione prawem autorskim. Producent skorzystał z usług agencji reklamowej. Ta przeanalizowała potrzeby konsumentów i z pomocą copywirtera stworzyła opisy produktów, które skuteczniej sprzedają.

I znów producent musiał za to zapłacić.

Nie ma nic za darmo 🙂

I jeszcze w kontekście praw autorskich. Zobacz co Ci grozi jeżeli zamówiłeś logo, ale nie zadbałeś o przekazanie do niego praw od twórcy:

2) Używanie znaków towarowych producenta

Co do zasady jeżeli legalnie kupiłeś towar to przy sprzedaży możesz posługiwać się jego znakiem towarowym. Ważne jednak, aby jego używanie było zgodne z uczciwymi praktykami handlowymi.

Co to oznacza?

Używając taki znak towarowy nie powinieneś wywoływać wrażenia, że pomiędzy Twoim sklepem a producentem występują jakieś głębsze powiązania gospodarcze.

Złamaniem prawa będzie więc nadmierne eksponowanie znaków towarowych np. w postaci wielkiego baneru na stronie sklepu.

Zgodne z prawem jest posługiwanie się cudzym znakiem w celach informacyjnych.

^{Dalsza część artykułu pod formularzem.}

3) Czyny nieuczciwej konkurencji

Jak widzisz wykorzystując zdjęcia i opisy produktów od producenta możesz nieświadomie łamać prawo. W takim przypadku grozi Ci również zarzut dopuszczenia się czynów nieuczciwej konkurencji. Ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji mówi:

Art. 3 ust. 1

Czynem nieuczciwej konkurencji jest działanie sprzeczne z prawem lub dobrymi obyczajami, jeżeli zagraża lub narusza interes innego przedsiębiorcy lub klienta.

Art. 10 ust 1.

Czynem nieuczciwej konkurencji jest takie oznaczenie towarów lub usług albo jego brak, które może wprowadzić klientów w błąd co do pochodzenia, ilości, jakości, składników, sposobu wykonania, przydatności, możliwości zastosowania, naprawy, konserwacji lub innych istotnych cech towarów albo usług, a także zatajenie ryzyka, jakie wiąże się z korzystaniem z nich.

Niewłaściwie oznaczając towary możesz stworzyć mylące wrażenie o Twoich powiązaniach gospodarczych z producentem.

Otwierasz przykładowo sklep internetowy. Aby wyglądać na profesjonalną firmę kopiujesz zdjęcia i opisy produktów od producenta. Eksponujesz również znaki towarowe renomowanych firm.

Dzięki temu wyglądasz na porządnego przedsiębiorcę i niejako grzejesz się w cieple znanych marek.

Niestety dla Ciebie takie działanie jest niezgodne z prawem. Swoim postępowaniem sugerujesz wysoką jakość swojego przedsiębiorstwa i bazujesz na pozytywnych skojarzeniach ze znanymi markami. Jeżeli  zaliczysz spektakularną klapę (lub zaczniesz oszukiwać klientów) uderzy to w ich renomę.

Jak legalnie wykorzystywać zdjęcia i opisy produktów od producenta?

1 – Zadbaj o pisemną zgodę

To właściwie rozwiązuje wszelkie ewentualne problemy. Faktycznie część producentów może być szczerze zainteresowana tym, aby współpracujące z nimi sklepy zwiększały sprzedaż. Na pewno pomogą w tym dobrej jakości materiały reklamowe. Przynajmniej część z nich chętnie taką zgodę wyda.

2 – Ostrożnie używaj cudzy znaków towarowych

Czasami producenci oferują swoje towary tylko przez oficjalnych dystrybutorów. Nie jest więc im na rękę istnienie Twojego sklepu. Miej więc świadomość, że wykorzystają każdą okazję aby z Tobą walczyć. Postępuj więc wg instrukcji jak legalnie używać cudzego znaku towarowego a będziesz bezpieczny.

3 – Stwórz własne zdjęcia i opisy produktów

O tym rozwiązaniu wiele osób po prostu zapomina. A ono eliminuje całkowicie problem praw autorskich. Niestety wymaga sporo wysiłku. Przy małym sklepie jesteś w stanie zrobić kilkaset zdjęć produktów. Co jednak jeżeli produktów masz kilka tysięcy? No i do tego wypadałoby zrobić własne opisy produktów. Może się więc okazać, że działanie całkowicie legalne narazi Cię na koszty. I chyba to jest głównym powodem dla którego sklepy wolą korzystać z cudzej twórczości. Ograniczając koszty mogą obniżać ceny produktów.

Zdjęcia i opisy produktów od producenta. Podsumowanie.

Możesz wykorzystać zdjęcia i opisy produktów od producenta, ale rób to z głową.

Zdaję sobie sprawę, że w internecie w tym zakresie jest istny chaos. Drobne sklepy i sprzedawcy na allegro podkradają sobie zdjęcia i opisy produktów. Takie działanie nie jest jednak bezkarne. Zauważam, że duże firmy zaczynają z tym procederem walczyć. Wyłapują najbardziej ordynarne przypadki naruszenia i z całą bezwzględnością egzekwują prawo w sądzie.

Jeżeli myślisz o budowaniu biznesu na solidnych fundamentach działaj rozważnie.

Zobacz również:

• Jak używać klasyfikacji nicejskiej? Jakie klasy wybrać?
• Co oznacza TM przy logo?
• Allegro usunęło moją ofertę. Co zrobić, aby ją szybko przywrócić?
• Prawa autorskie do logo firmy – 7 szkodliwych mitów
• Ile kosztuje zastrzeżenie nazwy firmy przez rzecznika patentowego?
• Co grozi za bezprawne używanie R w kółku?
• Jak sprawdzić czy logo jest plagiatem?
• Jak zgłosić konto na Facebooku, które narusza prawo do marki?