Czy warto zastrzec znak towarowy na osobę fizyczną? Co taka rejestracja daje?

• Sprawdź ceny minimalne za usługi rzecznika patentowego

Czy można zastrzec znak towarowy na siebie jako osobę fizyczną?

Tak. Dotyczy to zarówno procedury krajowej, unijnej jak i międzynarodowej. Pamiętaj jednak, że w perspektywie 5 lat od uzyskania ochrony, powinieneś mieć dowody na rzeczywiste używanie znaku. Inaczej konkurencja będzie w stanie takie prawo własności na drodze spornej wygasić.

Być może pomyślisz, że ten problem Ciebie nie dotyczy. Zastanów się jednak chwilę. Od strony formalnej musisz mieć spółkę albo JDG, aby legalnie działać na rynku. Formalnie więc to nie Ty jako osoba fizyczna będziesz posługiwał się znakiem towarowym, ale podmiot trzeci. Da się to wyeliminować, o ile zadbasz o drobną formalność. Tłumaczę to w dalszej części.

Czy muszę mieć firmę, aby zastrzec znak towarowy?

Od strony formalnej nazwę i logo możesz zgłosić na:

• osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą;
• spółki:
  • prawa cywilnego;
  • osobowe, np. spółka partnerska;
  • kapitałowe, np. spółka z ograniczoną odpowiedzialnością;
• stowarzyszenia i fundacje;
• kraj – w Polsce takie znaki zgłasza Skarb Państwa.

Tutaj przykłady zgłoszeń zrobionych przez Skarb Państwa.

Czy rejestracja znaku towarowego jest obowiązkowa?

Nie. Przepisy nikogo do tego nie zmuszają. Z tym, że przy większej skali działalności, prowadzenie firmy bez takiej ochrony to proszenie się o kłopoty. Zastrzegając nazwę albo logo otrzymujesz na nie monopol. Musisz pamiętać, że ta wyłączność ogranicza się do:

• określonego terytorium (np. Polska albo UE);
• wskazanych towarów i usług (np. kosmetyki, usługi ubezpieczeniowe).

Pamiętaj, że z wszelkimi formalnościami może Ci pomóc rzecznik patentowy. Zanim jednak dojdzie do złożenia podania do zacznij od badania zdolności rejestrowej. Urząd Patentowy wydaje decyzje odmowne aż w przypadku 28% zgłoszeń. Po prostu pewne nazwy się do tego nie kwalifikują. Inne są kolizyjnie podobne do znaków już zastrzeżonych. O ile rzecznik zlokalizuje takie przeszkody to przygotuje Ci całą strategię jak je obejść.

^{Dalsza część artykułu pod formularzem.}

Czy rejestracja znaku towarowego na osobę fizyczną daje jakieś korzyści?

Tak, jednak ma również pewne wady. Samodzielnie musisz sobie odpowiedzieć na pytanie, co jest dla Ciebie najważniejsze – bezpieczeństwo czy jak najniższe opłaty zgłoszeniowe. Co do zasady są dwie główne okoliczności, kiedy warto rozważyć złożenie podania na osobę prywatną.

1. Chcesz zarabiać na swojej marce.
2. Nie prowadzisz jeszcze działalności gospodarczej.

Jeśli prowadzisz blog tylko dla przyjemności i nie przynosi Ci to dochodu, to nie ma potrzeby rejestrowania nazwy. Podobnie jest w przypadku osiedlowych sklepików czy zakładów usługowych, których klienci to głównie mieszkańcy okolicy. W takich sytuacjach zgłoszenie może być niepotrzebnym wydatkiem. Podlegasz bowiem pod tzw. prawo używacza uprzedniego.

W mediach pojawiła się historia założycielki ruchu społecznego „Dziewuchy Dziewuchom”, która zarejestrowała tę nazwę jako znak towarowy w UP RP. Następnie blokowała osoby, które używały tego określenia, ale miały inne poglądy niż misja organizacji. Doszło między nimi do sporu, w wyniku którego ten znak został unieważniony. Okazało się, że zgłaszająca nigdy nie planowała go komercyjnie używać

Bezpośrednim i jedynym celem zgłoszenia znaku towarowego powinno być zapewnienie ochrony w związku ze stosowaniem oznaczenia w obrocie gospodarczym.

Decyzja UP RP z dnia 16.10.2020 r. w sprawie unieważnienia znaku towarowego „Dziewuchy dziewuchom”

Zachęcam Cię także do wysłuchania podcastu na temat: Ochrona niezastrzeżonej nazwy VS. znak zarejestrowany.

>> Pobierz odcinek | Zobacz wszystkie odcinki
>> Odsłuchaj na: Apple Podcast | Spotify | Google Podcast | YouTube

Czy można zarejestrować znak towarowy na kilka osób fizycznych?

Tak i mówimy wówczas o tzw. wspólnym prawie ochronnym.

Przykładem może być znak towarowy Koziołek Matołek. Właścicielami są spadkobiercy Kornela Makuszyńskiego i Mariana Walentynowicza. I to właśnie oni mogą udzielać licencji na używanie wizerunku Koziołka Matołka.

Jeżeli właścicielem nazwy albo logo jest kilka osób fizycznych albo przedsiębiorców, to wymagany jest specjalny regulamin. Jego brak będzie oznaczał błąd formalny, który uniemożliwi Ci rejestrację znaku w UP RP.

Regulamin używania znaku towarowego

Jest to bardzo istotny dokument. Jeżeli pomiędzy właścicielami znaku będzie dochodziło do konfliktów, to ten regulamin będzie je rozstrzygać. Oczywiście pod warunkiem, że jest przygotowany na wysokim poziomie.

Co do zasady powinien zawierać m.in. następujące informacje:

• dane właścicieli znaku;
• adres do korespondencji;
• zasady posługiwania się znakiem towarowym;
• kto będzie odpowiadał za uiszczanie opłat dotyczących przedłużenia ochrony;
• skutki naruszenia postanowień regulaminu;
• kto będzie reprezentował stronę w zakresie licencjonowania prawa.

Jeśli rozważasz wspólne prawo ochronne, chętnie przygotuję dla Ciebie regulamin. Napisz do mnie na: mikolaj@kancelarialech.pl.

Zobacz również:

• Co daje sprzedawcom program jest Amazon Brand Registry?
• Program Współpraca w Ochronie Praw a podróbki na Allegro

Osoba fizyczna jako właściciel znaku towarowego – wady i zalety

Uczciwie mówiąc, najczęściej o taką ochronę ubiegają się firmy. Ich właściciele wychodzą z prostego założenia, że właścicielem praw do znaku towarowego powinien być podmiot, który z niego korzysta. Tym samym wszystkie opłaty urzędowe i honorarium rzecznika patentowego za pomoc mogą wrzucić w koszty. 

Jednak rejestrując swój znak towarowy na siebie jako osobę fizyczną nieprowadzącą JDG, również możesz sporo na tym zyskać. 

Ochrona znaku towarowego na osobę prywatną – plusy (+)

1. Jesteś właścicielem nazwy, której nie ma jeszcze na rynku

Masz już pomysł na biznes. Wymyśliłeś dla niego idealną nazwę. Co dalej? Chcesz się wstrzymać jeszcze z założeniem firmy, ponieważ czekasz na unijne dotacje. Ale w głowie układasz sobie jej wizję i jak się rozwija na rynku. O swoich planach chcesz powiedzieć znajomym. Jednak zastanawiasz się: A co jak ktoś skopiuje moją nazwę?

Złożenie wniosku o ochronę znaku towarowego na osobę prywatną jest tutaj idealnym rozwiązaniem. Zabezpieczysz markę zanim ujrzy ona światło dzienne. A konkurencja nie będzie mogła posługiwać się oznaczeniem podobnym. I to nawet, jeżeli nie działasz jeszcze komercyjnie na rynku.

Po przejściu całej procedury otrzymasz świadectwo ochronne, które jest niczym akt notarialny.

2. Eliminujesz spotkanie z trollami od znaków towarowych

Trolling polega na rejestrowaniu znaków towarowych bez zamiaru ich używania. Trolle wyszukują podmioty, które nie chronią swoich nazw w Urzędzie Patentowym. Następnie zgłaszają je na siebie. Po otrzymaniu ochrony odzywają się do właściwego przedsiębiorcy z ofertą sprzedaży znaku.

Niestety pierwsze rejestracje dokonane przez trolle pojawiają się już w polskim Urzędzie Patentowym. Wielu przedsiębiorców odkłada zastrzeżenie nazwy firmy na później. A konsekwencje takiego działania są potem dla nich bolesne.

Jeżeli będziesz chronił swoją nazwę albo logo w odpowiednim Urzędzie Patentowym, to znikasz z radaru trolli.

3. Nie musisz zakładać firmy, aby udzielić spółce licencji

Jeżeli postanowisz zastrzec znak towarowy na osobę fizyczną, to możesz udzielać licencji. A to oznacza, że nie musisz zakładać firmy, aby zarabiać na marce. Formalnie ktoś inny będzie korzystał z Twojej własności za stosownym wynagrodzeniem.

Bardzo często tak działają autorzy bajek oraz muzycy. Przykładem może być znana pisarka książek dla dzieci – Anita Głowińska. Chyba każdy słyszał o przygodach sympatycznej kotki o imieniu Kicia Kocia.

Autorka, nie tylko napisała serię książek o Kici Koci, ale także stworzyła do niej ilustracje. Zadbała również o odpowiednią ochronę prawną w Urzędzie Patentowym. W Polsce zastrzegła na siebie znak słowny – KICIA KOCIA (R.323699). Natomiast na terenie UE graficzny przedstawiający główną bohaterkę książek.

Dzięki takiemu działaniu może udzielać zgody na wykorzystanie wizerunku postaci. A konsumenci mogą kupić gry, maskotki, kosmetyki, a nawet czepki medyczne z Kicią Kocią. Licencjobiorca naturalnie musiał jej za to zapłacić. Zyskują jednak na tym dwie strony umowy.

4. Komornik nie zajmie praw do marki

Jest to jedna z większych zalet zastrzeżenia znaku towarowego na osobę fizyczną. W przypadku problemów finansowych likwidator majątku spółki może wystawić na licytację takie prawo.

Jednak, jeśli wcześniej udzielisz spółce odpłatnej licencji, to likwidator nie może zająć znaku towarowego. A wynika to z tego, że to do Ciebie będą należeć te prawa. To pozwoli Ci kontynuować działalność jednak we współpracy z innym przedsiębiorcą.

Zajęcie znaku przez kancelarię komornika, a potem jego licytacja zdarza się często. Informacja o tym jest odnotowywana następnie w rejestrze Urzędu Patentowego.

5. Znak towarowy możesz sprzedać innemu przedsiębiorcy

Popularne marki są wyceniane na kolosalne kwoty. Spójrz na poniższy ranking Best Global Brands 2022, który przedstawia te najcenniejsze na świecie.

Większość przedsiębiorców zaczyna od zera. Ale to co wyróżnia te gigantów, to to że budują biznes wokół swojej marki. Czasami jak w przypadku Apple jest to prawie religia 🙂 Dzięki temu te podmioty mają poza cenową przewagę nad konkurencją. Ludzie są w stanie zapłacić im więcej dzięki poczuciu, że produkty danej firmy są dobrej jakości.

Mając zastrzeżony znak towarowy możesz dysponować tym prawem podobnie jak np. samochodem. Coraz częściej przedsiębiorcy sprzedają swój biznes. I nie chodzi wcale o upadające firmy, tylko o te dobrze radzące sobie na rynku.

6. Optymalizacja podatkowa

Prawo ochronne na znak towarowy wolno wykorzystać w celu wniesienia aportu do spółki. Musisz je jednak wcześniej wycenić. Przy dobrze rozpoznawalnych markach może to przynieść duże oszczędności. Jeżeli planujesz zarejestrować znak towarowy na siebie, to pamiętaj, że udzielając licencji na korzystanie ze znaku Ty masz przychód, a spółka koszty. W określonych sytuacjach może się to również opłacać.

Pamiętaj jednak, że w prawie nic nie jest tak proste jak się wydaje. A w szczególności w tak dynamicznie zmieniających się przepisach prawa podatkowego. Przed podjęciem konkretnych kroków omów je z doradcą podatkowym.

7. Warto rejestrować markę w kontekście dziedziczenia

Wykreślenie działalności gospodarczej z rejestru CEIDG sprawia, że wygasają prawa do nazwy firmy. Jeżeli chcesz zastrzec znak towarowy, to powinieneś to zrobić zanim właściciel firmy umrze. Chodzi o to, że odziedziczyć można już samo prawo do zgłoszenia. Czyli markę, która jest dopiero w procedurze zgłoszeniowej.

Uwierz mi, że to uchroniło by sporo rodzin przed walką o nazwę rodzinnego biznesu. Po śmierci założyciela, dzieci, wujkowie i ciotki toczą ze sobą sądowe batalie. Mając znak zarejestrowany, a nawet ledwie zgłoszony można tego uniknąć.

O innych korzyściach jakie przynosi zastrzeżenia marki piszę w artykule:

32 powody dlaczego warto chronić markę firmy poprzez rejestrację znaku towarowego

Ochrona marki w Urzędzie Patentowym na osobę prywatną – minusy (-)

Rejestracja marki na osobę fizyczną ma też kilka wad, które sprowadzają się do kwestii finansowych.

• Nie wrzucisz w koszty firmowe opłat urzędowych oraz honorarium rzecznika patentowego. Za ochronę marki zapłacisz z własnej kieszeni. Jednak patrząc przyszłościowo, może to być bardzo opłacalna inwestycja.
• Od kilku lat EUIPO przyznaje dotacje na rejestrację, ale tylko dla małych i średnich firm.

>> Dofinansowanie wniosków o ochronę znaków i wzorów w 2023 r. <<

• Przepisy nakładają na Ciebie obowiązek używania znaku towarowego w przeciągu 5 lat od rejestracji. Jeżeli tego nie zrobisz, grozi Ci wygaszenie prawa do ochrony. Mogą o to wystąpić podmioty mające w tym interes prawny. Najczęściej będą to konkurenci, którym grozisz pozwem.

Jak osoby fizyczne nieprowadzące działalności gospodarczej mogą używać znaku?

Konkurencja może wnosić o wygaszenie prawa do Twojego znaku towarowego. Całe postępowanie jest stosunkowo proste. To jeden z niewielu przypadków, kiedy Ty musisz przedstawić dowody „na swoją niewinność”. Twój przeciwnik jedynie formułuje zarzut nieużywania. Aby go skutecznie odeprzeć powinieneś przedłożyć m.in. faktury, reklamy i zdjęcia produktów. 

I tutaj pojawiają się schody. Po pierwsze dowody powinny świadczyć o tym, że osoba wpisana do rejestru posługuje się znakiem. Jeżeli znak jest własnością osoby fizycznej, to takich dokumentów nie ma. 

Z tego powodu bronić możesz się na trzy sposoby:

• założyłeś firmę i przeniosłeś na nią prawa (konieczna jest aktualizacja tych danych w UPRP);
• udzieliłeś licencji na korzystanie z Twojego znaku innej firmie (powinieneś mieć na to umowę);
• wniosłeś znak aportem do spółki.

Najlepiej jednak, aby osoba uprawniona z rejestracji podpisała umowę licencyjną z innym przedsiębiorcom. W świetle prawa to wystarczy, aby wykazać rzeczywiste używanie. Albo inaczej. Licencjobiorca może wtedy przedstawić na to dowody i będą one honorowane w sporze. Bez takiej umowy, nie będą one brane pod uwagę.

Czy mogę przenieść własność znaku towarowego (nazwy i logo)?

Zmian w rejestrze można dokonać w każdym momencie. Zarówno na etapie zgłoszenia, jak i po otrzymaniu świadectwa ochronnego. Co ciekawe znaki towarowe da się podzielić. Służą one do oznaczania towarów lub usług wg klasyfikacji nicejskiej. Technicznie możesz przenieść prawa tylko do jednej klasy.

Taka czynność staje się skuteczne wobec osób trzecich z chwilą dokonania wpisu w rejestrze. Dlatego tak ważne jest, aby zgłosić ten fakt w Urzędzie Patentowym. Sama umowa dotycząca przeniesienia praw jest niewystarczająca. Później każda osoba trzecia może zawnioskować do Urzędu o wydanie zaświadczenia o wpisie.

Czy warto zastrzec znak towarowy na osobę fizyczną? Podsumowanie

Znak towarowy na osobę fizyczną to jedna z opcji, którą powinien rozważyć każdy, kto chce chronić swoją markę. I to nawet, jeśli już prowadzi firmę. Dzięki temu podnosisz poziom swojego bezpieczeństwo. I nie mówię jedynie o zdobyciu narzędzia do walki z nieuczciwą konkurencją. W dzisiejszych czasach należy wziąć pod uwagę również ryzyko biznesowe.

Wiele osób tylko z tego powodu decyduje się rejestrować znak towarowy na osobę fizyczną. Na krótką metę jest to strategia droższa, ale w perspektywie kilku lat ta inwestycja się zwraca. Poza tym, jeżeli znak nie należy do majątku firmy, to nikt Ci go nie odbierze.

Zobacz również:

• Jak donieść na nieuczciwego sprzedawcę na Allegro?
• Jak działają trolle od znaków towarowych?
• Dlaczego trudniej zastrzec słowny znak towarowy?
• Jak złożyć skargę konto na Facebooku, które narusza prawo?
• Kto może zastrzec markę na Amazon Brand Registry?
• Dlaczego klasyfikacja nicejska jest ważna dla ochrony marki?
• Co grozi za naruszenie znaku towarowego?