Spis treści
- • Wzór przemysłowy a patent. Co każda forma chroni?
- • Czy wzór przemysłowy chroni to samo co patent?
- • Wady procedury patentowej
- • Kiedy prawa z rejestracji wzoru przemysłowego są lepsze?
- • Zalety ochrony dizajnu
- • (1) Niskie opłaty za zgłoszenie w EUIPO i Urzędzie Patentowym RP
- • (2) Rejestracja wystraszy nieuczciwą konkurencję
- • Idealna strategia prawnej ochrony produktu
- • Przykłady ochrony patentem i wzorem przemysłowym
- • Uważaj na trolle!
- • Jak się zabezpieczyć przed trollami?
Wzór przemysłowy a patent na wynalazek. Co każda forma chroni według prawa własności przemysłowej?
Wzory przemysłowe to „skóra oblekająca technologię”. Atrakcyjne wzornictwo przemysłowe, czyli wygląd przedmiotów, daje pozacenową przewagę nad konkurencją. Jeżeli dwa produkty mają zbliżoną jakość i cenę, to ludzie wybiorą ten, który jest ładniejszy.
Wzorem przemysłowym jest nowa i posiadająca indywidualny charakter postać wytworu lub jego części, nadana mu w szczególności przez cechy linii, konturów, kształtów, kolorystykę, fakturę lub materiał wytworu oraz przez jego ornamentację.
.
Wytworem jest każdy przedmiot wytworzony w sposób przemysłowy lub rzemieślniczy, obejmujący w szczególności opakowanie, symbole graficzne oraz kroje pisma typograficznego, z wyłączeniem programów komputerowych
Ustawa Prawo własności przemysłowej
Jako wzory przemysłowe firmy najczęściej zastrzegają odzież, obuwie, drobne przedmioty jak lampy, meble czy zabawki. Więcej przykładów znajdziesz w tym artykule.
Patenty udzielane są na wynalazki. Czyli techniczne rozwiązanie jakiegoś problemu. Innymi słowy, w tej formie możesz chronić innowację, która usprawnia jakiś proces czy ułatwia ludziom życie. Od razu uprzedzam, atrakcyjny wygląd, nie rozwiązuje żadnego problemu, więc nie kwalifikuje się do tego typu ochrony.
Ciekawe przykłady patentowalnych rozwiązań omawiam w nagraniu:
Patent a wzór przemysłowy. Czy mogą zabezpieczyć to samo?
Teoretycznie nie.
Przepisy mówią, że wzory przemysłowe nie chronią tych cech produktu, które wynikają jedynie z ich funkcji technicznej.
Na przykładzie tego korkociągu do wina (RCD-003542943-0001), wzorem zabezpieczymy jego kolor i wygląd uchwytu, a nie kształt skręconego śrubowo szpikulca. Szpikulec musi tak wyglądać, aby korkociąg spełniał swoją funkcję otwieracza do win.
Niemniej do rejestracji zgłoszono cały przedmiot.
Z drugiej strony przepisy wskazują również, że wynalazkami nie są wytwory o charakterze jedynie estetycznym. Spójrz na ten korkociąg, który zgłoszono do opatentowania w Polsce (P.362673).
Przyjmując, że ma dizajnerski kształt, to patent tego elementu by nie chronił. Znów jednak taki wniosek należałoby wyinterpretować z przepisów.
Również tutaj korkociąg został w zgłoszeniu przedstawiony całościowo.
Wzór przemysłowy a patent. Co wybierają przedsiębiorcy?
Na przykładzie tych korkociągów zauważ, że rozwiązanie zgłoszone do opatentowania można by było zastrzec dodatkowo jako wzór przemysłowy. To w końcu przedmiot o konkretnym wyglądzie.
I w mojej praktyce jako rzecznika patentowego widziałem już wiele takich sytuacji. Poniżej zawieszka toaletowa firmy HENKEL. Tak na marginesie zauważ, że w sklepach alternatywne zawieszki konkurencji nie są kuliste. To nie przypadek, a skutek tego konkretnego zastrzeżenia.
Technologia i zasada działania zawieszki zostały przedstawione w opisie patentowym. Za to jej wygląd zastrzeżono na całą Unię Europejską w formie wzoru wspólnotowego. Tyle że jak się dobrze przyjrzeć, to mamy tutaj do czynienia z tym samym przedmiotem.
Dalsza część artykułu pod formularzem.
Jaka jest największa wada procedury patentowej?
Bez wątpienia patenty zapewniają najsilniejszą ochronę prawną. Mają niestety jedną kluczową wadę. Potwornie długo czeka się na zakończenie całej procedury.
Na przykładzie tej zawieszki toaletowej, od zgłoszenia do Europejskiego Urzędu Patentowego, do uzyskania patentu na terenie Polski, minęło uwaga… 8 lat!
Czyli może dojść do takiej sytuacji, że pomimo tego, że zrobiłeś zgłoszenie patentowe, konkurencja Cię kopiuje, a Ty nie masz (jeszcze) w ręku narzędzia prawnego, aby z nią walczyć. Otrzymasz je najszybciej za 3 lata, bo tyle trwa procedura patentowania wynalazków w Polsce.
Na tle urzędów patentowych na świecie nie jest to wcale zły wynik:
Przez uzyskanie patentu nabywa się prawo wyłącznego korzystania z wynalazku w sposób zarobkowy lub zawodowy na całym obszarze Rzeczypospolitej Polskiej.
Kiedy ochrona wzoru przemysłowego jest lepsza od patentu?
W tym kontekście całe na biało wchodzą wzory przemysłowe. 😀
Oczywiście zabezpieczają wygląd przedmiotu, a nie jego technologię. Czyli zapewniają słabszą ochronę niż patenty. Mają jednak jeden niekwestionowany atut. Procedura ich rejestracji jest błyskawiczna. Henkel na Unię Europejską zawieszkę zastrzegł w 1 dzień!
Jaki z tego płynie wniosek? No taki, że często wzory przemysłowe są z punktu widzenia przedsiębiorców lepsze, a na pewno praktyczniejsze od tych patentów.
Chodzi o to, że po zarejestrowaniu wzoru otrzymasz takie świadectwo:
Jak zlokalizujesz swoje skopiowane produkty na Amazonie, Allegro czy OLX-ie, to usuniesz je wysyłając do takiej platformy dosłownie jednego maila. Musisz jedynie wskazać numer aukcji i skan swojego świadectwa.
Autentycznie to jest tak proste, jak widzisz. 🙂
Nie musisz nikogo pozywać. Nie musisz płacić prawnikom za długie pisma ostrzegawcze. Rejestrując wzór przemysłowy, zyskujesz bezcenny czas i możesz od razu blokować naruszycieli. To właśnie powód, dlaczego w pewnych sytuacjach wzory przemysłowe są więc lepsze od patentów. Po prostu pozwalają działać szybko i skutecznie, co w dzisiejszych czasach jest najważniejsze.
Jakie są inne zalety wzorów przemysłowych?
O korzyściach, jakie dają wzory przemysłowe, będę pisał w osobnym artykule. Tutaj chciałem Ci zwrócić uwagę na ich dwa atuty moim zdaniem najważniejsze.
1. Niskie opłaty za rejestrację wzoru przemysłowego
W artykule pt. Ile kosztuje uzyskanie patentu, wskazywałem, że przy skali europejskiej należy się nastawić na wydatek rzędu nawet kilkudziesięciu tysięcy Euro! Na tle patentów opłaty za wzory wspólnotowe są bardzo atrakcyjne. Zaczynają się bowiem już od 350 EUR.
Dodatkowo im więcej odmian wzorów zawrzesz w jednym zgłoszeniu, tym jednostkowe opłaty za każdy jeszcze spadną. Raz zgłaszaliśmy dla jednego producenta ponad 50 wzorów szafek. Po szczegóły odsyłam Cię do poniższego nagrania:
2. Formalna rejestracja wystraszy nieuczciwą konkurencję
Mój wykładowca z prawa karnego mówił, że od ukarania sprawcy morderstwa ważniejsza jest prewencja. Skazanie kogoś nawet na dożywocie nie zwróci życia ofierze. Analogicznie w prawie własności przemysłowej, lepiej zadbać o to, aby ludzie bali się skopiować Twój produkt, niż po wielu latach wygrywać z nimi w sądach.
Przez uzyskanie prawa z rejestracji uprawniony nabywa prawo wyłącznego korzystania z wzoru przemysłowego w sposób zarobkowy lub zawodowy na całym obszarze Rzeczypospolitej Polskiej.
Zauważ, że po błyskawicznej rejestracji, możesz się tym faktem chwalić. Taka informacja odstraszy większość naruszycieli. A tym, którzy się na to jednak odważą, tak jak mówiłem, jednym mailem usuniesz ofertę na zewnętrznych platformach typu Allegro.
Poniżej przykład firmy, która opublikowała na swojej stronie internetowej dokumenty z Urzędu Patentowego.
Zastrzegła swoje maseczki jako wzory wspólnotowe i zgłosiła ich konstrukcję jako wzór użytkowy. To pozwoliło jej momentalnie usuwać podobne maseczki z Allegro. Moim zdaniem to świetny przykład na to, kiedy wzór przemysłowy jest lepszy od patentu,
Idealna strategia prawnej ochrony produktu
Większość moich klientów decyduje się na rejestrację tylko wzorów wspólnotowych. Przekonują ich do tego szybkość procedury, niskie koszty i siła rażenia świadectwa.
Jeżeli chcesz jednak maksymalnie się zabezpieczyć, to wpleć w tę strategię zgłoszenie patentowe. Dzięki temu po kilku latach otrzymasz patent i podniesiesz ochronę swojego produktu do najwyższego poziomu.
Pamiętaj tylko, że wynalazek musi być nowy. Jeżeli w pierwszej kolejności zgłosisz do ochrony wzór, możesz nie być w stanie swojego rozwiązania opatentować.
Kolejność musi więc być taka:
- najpierw zgłaszasz swoje rozwiązanie do opatentowania,
- a dosłownie dzień później wzór przemysłowy.
Przykłady ochrony patentem i wzorem przemysłowym
- Zamknięcie pojemnika
2. Świecznik
3. Szkło powiększające na koszyk sklepowy
4. Urządzenie zabezpieczające gniazdo elektryczne przed dziećmi
5. Stojak do serwisowania rowerów
Uważaj na trolle od wzorów przemysłowych
Atut w postaci szybkości rejestracji wzorów wspólnotowych to też ich przekleństwo. Prawo w tym zakresie nie jest złe. To ludzie korzystają z niego w sposób nieetyczny. Błyskawiczna procedura jest następstwem tego, że rozpatrujący podanie ekspert nie sprawdza, czy wzór spełnia wymóg nowości oraz indywidualnego charakteru.
Wykorzystują to trolle od wzorów przemysłowych. Lokalizują produkty, które świetnie się sprzedają i zastrzegają ich wygląd na siebie. Mając świadectwo w ręku, usuwają konkurencję np. z Allegro. Zapewniają sobie tym monopol na sprzedaż danego produktu.
W ostatnich latach głośno było o trzech takich przypadkach.
1. Zegar ścienny
W 2018 roku do polskiego Urzędu Patentowego zgłoszono zegar ścienny. Uprawniony momentalnie po decyzji o przyznaniu ochrony zablokował sprzedaż swojej konkurencji. Wzór w sposób oczywisty nie był nowy. Ja znalazłem identyczny model chroniony w Niemczech od 2015 roku.
Status sprawy:
- Wzór przemysłowy został unieważniony przez jedną z zaatakowanych osób.
2. Wiszący fotel
Model tego fotela był przez kilkadziesiąt firm importowany z Chin. Jakież było ich zdziwienie, kiedy Allegro nagle usunęło wszystkim oferty. Okazało się, że ktoś zastrzegł jego wygląd jako wzór wspólnotowy i ręcznie zgłosił fakt naruszenia swoich praw portalowi.
Portal asekuracyjnie zrobił, jak zrobił.
Analizując tę sprawę, trafiłem na identyczny fotel zastrzeżony w Chinach już w 2012 roku. Sytuacja jest więc analogiczna jak ta z zegarami. Niestety, dopóki to prawo nie zostanie formalnie unieważnione, wszyscy będą mieli zablokowaną sprzedaż. Więcej o tej sprawie przeczytasz w Dzienniku Gazecie Prawnej w artykule:
Status sprawy:
- Po około 10 miesiącach to prawo ochronne unieważniono.
3. Czapka i strój świętego Mikołaja
Sprawa świeża, bo rejestracja jest z czerwca 2022 roku. Uprawniony, do czasu świąt, może skutecznie blokować sprzedaż tego typu asortymentu na Allegro.
Status sprawy:
- Prawo w mocy. Toczy się postępowanie o unieważnienie.
Trolle od wzorów przemysłowych. Jak się zabezpieczyć?
Swoje wiodące produkty powinieneś zarejestrować jako pierwszy. Pamiętaj, że takim trollem nie musi być jakiś mityczny „zły charakter”. Najciemniej jest pod latarnią. Najczęściej przejąć Twój produkt będzie próbował były wspólnik, pracownik lub konkurent.
I choć oczywiście można powiedzieć, że taka rejestracja jest „papierowa”, ponieważ łatwa do unieważnienia, to zagrożenie jest poważne. Taka procedura trwa minimum rok. Do tego czasu będziesz miał zablokowane kanały sprzedaży. Znam też historie, kiedy Biedronka wstrzymywała się ze sprzedażą „ryzykownego towaru” do czasu unieważnienia wzoru przemysłowego.
Chcę Ci przez to powiedzieć, że teoretycznie masz wysokie szanse na unieważnienie. Tyle, że w praktyce Twoja firma będzie się wykrwawiać. O tym procederze mówiłem w poniższym nagraniu. Wspominam tam dodatkowo o trademark trolls.
Patent czy wzór przemysłowy. Co zastrzec? Podsumowanie
- Wzory przemysłowe zabezpieczają wygląd zewnętrzny produktu, a patenty na wynalazki ich technologię.
- Choć oba narzędzia prawne akcent ochrony kładą na inne elementy, to w praktyce pozwalaną zastrzec te same przedmioty.
- Patenty na wynalazki gwarantują najsilniejszą ochronę. Niestety ich wadą jest bardzo długa procedura przed Urzędem Patentowym.
- Wzory przemysłowe rejestruje się błyskawicznie w kilka dni. To w dzisiejszych czasach jest ich gigantycznym atutem.
- Portale takie jak Allegro zwykle stają po stronie właściciela formalnych praw z rejestracji. To oznacza, że usuną aukcję nieuczciwemu konkurentowi, o ile wylegitymujesz się świadectwem ochronnym. To właśnie powód, dla którego wzór przemysłowy jest lepszy od patentu.
- Tę przyjazną formę uzyskiwania ochrony wykorzystują trolle, zastrzegając nie swoje produkty. Daje im to nieuczciwą przewagę konkurencyjną.
- Aby uniknąć ryzyka kradzieży praw do produktu, powinieneś pierwszy zastrzec taki wzór. Jako rzecznik patentowy mogę się tym dla Ciebie zająć.
Zobacz również:
- Zastrzeżenie marki na Amazon. Dlaczego warto być na Amazon Brand Registry?
- Licencja na wykorzystanie postaci z bajek. Gdzie szukać kontaktu?
- Strefa Marek Allegro – Jak dołączyć do programu?
- Prawo własności intelektualnej. Co to pojęcie oznacza?
- Kradzież nazwy firmy poprzez rejestrację w Urzędzie Patentowym
- 33 powody dlaczego warto chronić markę firmy w Urzędzie Patentowym
- Allegro usunęło moją ofertę. Co zrobić, aby ją szybko przywrócić?
- Dofinansowanie na „opatentowanie” znaków towarowych
FAQ
Ile kosztuje zastrzeżenie wzoru wspólnotowego na terenie UE?
Przytłaczająca większość polskich przedsiębiorców woli chronić swoje produkty na UE niż na Polskę. Wynika to głównie z szybkości procedury. W naszym kraju na świadectwo rejestracji czeka się 4-6 miesięcy, a w procedurze unijnej… 10-14 dni.
🟢 Opłaty za rejestrację zaczynają się od 350 EUR. Co ciekawe im więcej wzorów zawrzesz w jednym podaniu, tym te opłaty jednostkowo będą niższe. Szczegółową tabelę opłat znajdziesz TUTAJ.
Przedsiębiorcy chętnie rejestrują wzory z dwóch powodów:
🔴 Pozwala to szybko usunąć ofertę nieuczciwej konkurencji z Allegro, Amazon czy OLX. Wystarczy do platformy wysłać skargę i załączyć świadectwo rejestracji.
🔴 W sądzie odwraca się w ten sposób ciężar dowodowy. Łatwo wykazujemy, że posiadamy prawa do produktu. To konkurent musi przedstawić dowody na to, że np. nasz wzór w dacie wysłania podania nie był nowy.
Jakie korzyści przynosi ochrona wyglądu produktu w Urzędzie Patentowym?
Zastrzeżenie wyglądu produktu w Urzędzie Patentowym wiąże się z wieloma korzyściami. Oto najważniejsze z nich.
✅ Masz uregulowaną sytuację prawną. Świadectwo rejestracji wzoru jest niczym akt notarialny. Potwierdza, że tylko Ty możesz na danym produkcie zarabiać.
✅ Całkowicie eliminujesz ryzyko, że ktoś zastrzeże Twój wiodący produkt na siebie i zablokuje Ci sprzedaż. Czyli inwestując w formalną ochronę oszczędzasz pieniądze na niepotrzebne spory.
✅ Możesz zablokować sprzedaż podrobionych produktów na Allegro.
✅ Przysługuje Ci prawo do otrzymania odszkodowania za poniesione straty finansowe, w przypadku naruszenia wzoru.
✅ Możesz zarejestrowany wzór przemysłowy sprzedać lub udzielić na niego licencji innym firmom.
Według badania EUIPO z 2022 roku firmy, które chronią swoją własność intelektualną mają średnio o ✅ 60% większy przychód od ich konkurentów, którzy tego nie robią.
Kiedy mówimy, że wzór przemysłowy jest nowy?
Wzór przemysłowy uważa się za nowy, jeżeli ✅ przed datą, według której oznacza się pierwszeństwo do uzyskania prawa z rejestracji, identyczny wzór nie został udostępniony publicznie przez stosowanie, wystawienie lub ujawnienie. Wzór uważa się za identyczny z udostępnionym publicznie także wówczas, gdy różni się od niego jedynie nieistotnymi szczegółami.
Świetny artykuł i rewelacyjne przykłady! Wzór przemysłowy a patent to oczywiście dwa różne światy, ale panu udało się je z sensem połączyć.
Dziękuję Panie Kamilu 🙂 Miło czytać, że udźwignąłem temat. Tematyka „wzór przemysłowy a patent” jest skomplikowana i niełatwo zrozumiale wytłumaczyć to przedsiębiorcom. Tym artykułem chciałem sobie ułatwić nieco życie. Po prostu będę klientom wysyłał link do tego wpisu.