Na początek nieco historii
Na rozwój prawa patentowego miał wpływ bujny rozwój przemysłu w XIX wieku.
To nie znaczy oczywiście, że wcześniej nie chroniono wynalazków. Średniowiecze, to okres udzielania konkretnym osobom tzw. przywilejów. Najstarszy przywilej patentowy pochodzi z 1234 roku.
Odbywało się to jednak dość sporadycznie i nie miało charakteru masowego.
Rewolucja przemysłowa polegała na przejściu z gospodarki opartej na rolnictwie do gospodarki opierającej się o mechaniczna produkcję.
Siłą napędową okazały się wynalazki.
Dzięki nim na rynku pojawiło wiele towarów oraz firm, które je sprzedawały. Wytworzyła się więc naturalna potrzeba ochrony nazw handlowych, którymi się one posługiwały.
Każdy kraj wprowadzał własne ustawy regulujące rejestrację znaków towarowych. Przykładowo w USA miało to miejsce w 1870 roku.
W tym czasie Polski nie było już na mapach świata. Musieliśmy więc zdać się na ustawodawstwo państw zaborczych. Ten stan utrzymywał się aż do odzyskania przez nas niepodległości.
Okres Wolnej Polski
Jedną z pierwszych decyzji nowych władz, było utworzenie 28 grudnia 1918 r. Urzędu Patentowego.
Całkiem szybko, bo już, 4 lutego 1919 r. Naczelnik Państwa, Józef Piłsudski podpisał Dekret o ochronie znaków towarowych.
Jak przepisy sprzed prawie 100 lat definiowały wtedy pojęcie znaków towarowych?
Bardzo prosto:
Art. 1
Znakami towarowymi są rysunki i nazwy wszelkiego rodzaju, które służą przemysłowcom i kupcom do odróżniania ich towarów od towarów innych przemysłowców i kupców.
Obowiązująca dzisiaj ustawa Prawo własności przemysłowej mówi za to że:
Art. 120
Znakiem towarowym może być każde oznaczenie, które można przedstawić w sposób graficzny, jeżeli oznaczenie takie nadaje się do odróżnienia towarów jednego przedsiębiorstwa od towarów innego przedsiębiorstwa.
Można więc zauważyć, że przez te kilkadziesiąt lat pojęcie to ewoluowało. Dziś rozumiane jest zdecydowanie szerzej. Przykładowo nie ma problemu, aby obecnie zarejestrować dźwiękowe znaki towarowe.
Jest to ciekawy przykład na to jak prawo idzie za techniką.
W 1919 roku radio było wciąż absolutną nowością. Dość wspomnieć, że pierwsza stacja radiowa w Polsce zaczęła nadawać dopiero w 1926 roku.
Legislatorzy nie wyobrażali sobie nawet pewnie, że dźwięk może być znakiem towarowym.
Jak wyglądał pierwszy zarejestrowany znak towarowy?
Aby się tego dowiedzieć, udałem się do czytelni Urzędu Patentowego w Warszawie.
Przyznam, że było to ciekawe doświadczenie.
Trzymając w rękach 90-cio letnie wydanie Wiadomości Urzędu Patentowego czułem ciężar historii. Szczególnie wrażenie robiły wydania z okresu II Wojny Światowej. Na pewno nie omieszkam napisać o tym na blogu.
Pierwszy zarejestrowany znak towarowy w Polsce, prezentuje się następująco:
(klikając w obrazek zobaczysz go w wysokiej rozdzielczości)
Co wiemy o tym znaku?
25 lipca 1918 roku dokonano jego zgłoszenia. Decyzja o rejestracji zapadła za to dopiero 11 kwietnia 1924 r.
Właścicielem znaku była Pruszkowska fabryka ultramaryny Sommer i Nower.
Ochrona była na „ultramarynę”.
I tutaj pojawia się ciekawostka.
Jak to możliwe, że zgłoszenie zostało dokonane nie tylko przed powstaniem Urzędu Patentowego, ale w ogóle przed ogłoszeniem niepodległości Polski?
Odpowiedź na to pytanie daje uważna lektura dekretu, który cytowałem wyżej.
Wynika z niego, że świadectwa na znaki towarowe, zgłoszone przed wejściem tej ustawy na podstawie ustaw, obowiązujących do tego momentu w Polsce lub częściach Polski, zachowują, swą moc, o ile posiadacze w ciągu 6-ciu miesięcy od daty uzyskania mocy obowiązującej przez tą ustawę zgłoszą je do Urzędu Patentowego.
Gdzie dokonano zgłoszenia?
Całkiem możliwe, że pierwszy zarejestrowany znak towarowy pierwotnie został zgłoszony w którymś z krajów naszych zaborców. Następnie stosując przepisy przejściowe z Dekretu, ochrona została przeniesiona na grunt prawa Polskiego.
Może na to wskazywać fakt, że pierwsza setka zarejestrowanych znaków ma datę pierwszeństwa datowaną jeszcze na rok 1918.
Przepisy o znakach towarowych uchwalone zostały w 1919 r. Na pierwsze decyzje o przyznaniu ochrony trzeba było jednak czekać aż 5 lat.
Okazuje się, że 29.10.1919 r. minister przemysłu i handlu wydał zarządzenie (nie publikowane), które nakazywało prezesowi Urzędu Patentowego wstrzymać postępowanie z udzielaniem patentów i rejestrowaniem znaków towarowych.
Zgłoszenia przyjmowano, ale ich nie rozpatrywano.
Prawdopodobnie takie działania były spowodowane tym, że polska gospodarka po wojnie dopiero się odbudowywała.
Poniżej dwie strony z pierwszego wydania Wiadomości Urzędu Patentowego z 1924 r.
Najstarsze znaki towarowe na świecie
Po kilku latach od publikacji tego wpisu stworzyłem obszerny artykuł o najstarszych zarejestrowanych znakach towarowych na świecie. Polecam Ci lekturę, bo opublikowałem tam wiele wcześniej nieznanych informacji. Przykładowo znalazłem najstarszy znak towarowy na świecie, który nadal jest w mocy!
Zobacz również:
- Jak sprawdzić czy logo jest plagiatem?
- Co oznacza C w kółku?
- Czy mogę zastrzec znak towarowy na osobę fizyczną?
- Badanie znaku towarowego płatne vs. darmowe
- Co oznacza symbol TM?
- Jak zastrzec prawa autorskie do logo firmy?
- Kradzież nazwy firmy poprzez rejestrację w Urzędzie Patentowym
- Klasy towarowe w znaku towarowym
Bardzo ciekawy artykuł, polecam 🙂
Dziękuję Panie Marku 🙂
Jak znajdę trochę czasu to opiszę historię najstarszych znaków z innych krajów.
Pozdrawiam